Plantensterolen
Wat zijn plantensterolen?
Plantensterolen zijn plantaardige componenten die van nature aanwezig zijn in oliën, noten, zaden, granen, fruit en groenten. Tot op heden zijn er meer dan 260 verschillende plantensterolen beschreven, wat wijst op de grote diversiteit1,2. Structureel lijken ze erg op cholesterol, maar plantensterolen kunnen – in tegenstelling tot cholesterol – niet zelf worden aangemaakt in het lichaam. Plantensterolen moeten dus worden opgenomen via ons dieet, en studies tonen aan dat er met een mediterraan dieet ongeveer 350 mg van deze plantaardige vetten per dag worden opgenomen3.
Wat doen plantensterolen?
Deze sterolen staan bekend om hun cholesterol verlagend vermogen en zijn verwerkt in bijvoorbeeld commerciële boters. Naast hun cholesterol verlagende eigenschap hebben ze mogelijk een gunstige werking op kanker4 en hersenaandoeningen5.
Wat is hun relatie met MS?
Tijdens MS produceren immuuncellen schadelijke stoffen in de hersenen. Studies met celkweek modellen tonen aan dat bepaalde plantensterolen de productie van deze schadelijke stoffen kunnen afremmen6,7,8,9,10. Wanneer deze sterolen werden toegediend in een diermodel van MS waren de immuuncellen minder actief en waren ze minder goed in staat om de hersenen binnen te dringen11. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat plantensterolen zelf in de hersenen raken en dus mogelijk ter plaatse de activiteit van immuuncellen kunnen onderdrukken12.
Wat betekenen deze bevindingen?
De tot nu toe uitgevoerde studies suggereren een mogelijk gunstig effect van plantensterolen in MS. Er moet nog verder onderzoek worden gedaan om te kunnen zeggen welke processen beïnvloed worden door plantensterolen, en of er – al dan niet – neveneffecten zijn. Daarnaast moeten er klinische studies uitgevoerd worden om te achterhalen wat het effect van specifieke plantensterolen op de mens is, vooraleer deze als een aanvullende therapie kunnen worden aanbevolen.
Wat zijn de bijwerkingen?
Hoewel het westers dieet veel plantensterolen bevat, zijn er tot nu toe geen bijwerkingen gekend van een dieet rijk aan plantensterolen. Het lichaam heeft namelijk mechanismen om het plantensterolniveau laag te houden met gevolg dat er geen hoge/toxische concentraties voorkomen13,14.
Samenvatting
Hoewel plantensterolen al voor een langere tijd bekend staan vanwege hun cholesterol verlagend vermogen, is er groeiende interesse met betrekking tot hun mogelijk gunstige invloed op neurologische aandoeningen. Plantensterolen hebben mogelijk een positief effect op MS, maar verder onderzoek is nodig om te achterhalen op welke processen deze sterolen een effect hebben en of ze al dan niet neveneffecten hebben. Verder zijn klinische studies noodzakelijk om te concluderen dat plantensterolen als aanvullende therapie in mensen met MS een gunstig effect hebben.
