COVID-19
“Covid wie?”
Tot voor kort had niemand ervan gehoord, maar de voorbije maanden hebben we kennisgemaakt met SARS-CoV-2: het virus dat COVID-19 veroorzaakt. COVID-19 betekent Coronavirus Disease (ziekte) 2019. Een simpele en duidelijke naam, maar de ziekte op zich is dat allerminst. De kranten staan er vol van, op het nieuws is het één en al COVID-19 dat de klok slaat en ons hele leven wordt er momenteel grotendeels door bepaald. Stilletjes aan leren we deze kleine vijand beter kennen, maar nog steeds heeft het veel geheimen voor ons.
Corona betekent kroon. Een coronavirus is, simpel gezegd, een minuscuul klein bolletje gevuld met genetisch materiaal. Rond dat bolletje zitten stekels waardoor het virus op een kroon lijkt, vandaar zijn naam.
Achtergrond
SARS-CoV-2 is een nieuw coronavirus ontstaan in China, waar een mens met een besmet dier (waarschijnlijk een vleermuis of een gordeldier) in contact kwam en besmet raakte. Er zijn vele coronavirussen die zich jaarlijks verspreiden in de bevolking, maar deze leiden doorgaans tot gewone verkoudheden die we makkelijk overwinnen. Enkele jaren geleden zijn er al coronavirussen ontstaan die tot grote bezorgdheid geleid hebben in bepaalde delen van de wereld. Denk maar aan SARS (2003, China) en MERS (2012, Saoedi-Arabië).
SARS-Cov-2, dit nieuwe coronavirus, valt ook onder de categorie van coronavirussen die leiden tot een ernstige ziekte. En net als bij SARS en MERS worden (op het eerste zicht) voornamelijk de longen aangetast door het nieuwe coronavirus. Personen boven 65 jaar, personen die lijden aan diabetes, hart-, long- of nierziektes, maar ook personen met een verzwakt immuunsysteem worden gezien als risicogroepen. Hieronder vallen dus ook patiënten met Multiple Sclerose (MS) die – al dan niet – therapieën krijgen die het immuunsysteem onderdrukken.
MS en COVID-19
MS is een auto-immuunziekte, hetgeen betekent dat het afweersysteem van MS-patiënten harder werkt dan nodig is en hierdoor lichaamseigen materiaal aanvalt en vernietigt. In het geval van MS worden delen van de hersenen en het ruggenmerg aangevallen en onherroepelijk beschadigd. Mensen met MS krijgen daarom vaak therapieën voorgeschreven die het immuunsysteem (hun weerstand) onderdrukken. In vergelijking met mensen die geen MS hebben, hebben MS-patiënten daardoor over het algemeen een verhoogd risico op infecties zoals bijvoorbeeld de griep (die ook veroorzaakt wordt door een virus). Anderzijds volgt uit verschillende wetenschappelijke studies dat virussen een rol kunnen spelen in het ontstaan van MS. Virussen worden daarom soms gebruikt om MS op te wekken in bepaalde proefdiermodellen van de ziekte. Los van dit alles bestaat er nog een mogelijke link met MS. Het verlies van reuk en smaak kunnen duidelijke, neurologische gevolgen zijn van een besmetting met het nieuwe coronavirus. Dit zou erop kunnen wijzen dat het virus binnen geraakt in het centraal zenuwstelsel (dat ook in MS aangetast wordt).
En wat nu?
De COVID-19 pandemie zorgt dus terecht voor bezorgdheid bij MS-patiënten. Het roept vragen op waarop behandelende artsen geen antwoord hebben. Er zijn richtlijnen voor mensen met MS opgesteld door MS-neurologen en -organisaties die u hier kunt terugvinden. Deze richtlijnen worden aangepast zodra er nieuwe bevindingen worden gedaan. De beste raad die wij kunnen geven, is om de actuele richtlijnen op te volgen.
Momenteel is het nog onduidelijk of mensen met MS een verhoogd risico hebben op COVID-19, maar het zou wel kunnen.
Onvoldoende bekend
Het is ongeweten of bepaalde therapieën negatieve gevolgen hebben als iemand met MS besmet geraakt met corona. Personen bij wie het afweersysteem onderdrukt wordt door medicatie, zouden een hoger risico op infectie kunnen lopen, maar we weten dit niet zeker. De laatste dagen duiken er steeds meer berichten op dat een overactief immuunsysteem aan de basis zou liggen van een ernstiger COVID-19 ziekteverloop. Het zou dus kunnen dat mensen met MS meer risico lopen op COVID-19, maar ook dat de kans op een ernstiger ziekteverloop kleiner is doordat de weerstand onderdrukt wordt door bepaalde MS-therapieën. Dit is echter allemaal nog heel onzeker en gebaseerd op assumpties, en niet op gevalideerd onderzoek.
Help mee
Om uitsluitsel te geven op deze vragen en correcte informatie te kunnen verspreiden, is onderzoek nodig dat gebruik maakt van voldoende gegevens die verzameld worden tijdens de pandemie. MS-patiënten of hun behandelende artsen kunnen tijdens deze crisis actief bijdragen aan het proces om tot antwoorden te komen. Ze kunnen dit doen door gegevens over onder andere hun MS-therapie, MS-progressie en het ondervonden ziekteverloop van COVID-19 (in geval van een coronabesmetting) te delen. Als u hierin geïnteresseerd bent, verwijzen we u graag hier door.
Op weg naar een leefbare toekomst
“COVID-wie?” zal je niet snel nog iemand horen zeggen. De hoofdrolspeler in vrijwel alle nieuwsberichten is ondertussen algemeen gekend als de ziekte die veroorzaakt wordt door de kleine vijand nummer één. Althans, vandaag spant zijn infectiedrang de kroon. Na verloop van tijd zullen we zijn geheimen meer en meer ontrafelen en hem van zijn troon stoten. Een vriend zal hij nooit worden, maar we zullen er alles aan doen om een wereld met SARS-CoV-2 leefbaar te maken. Ook voor mensen met MS!