Bewegen

Beweging helpt

Lichaamsbeweging helpt om de fysieke fitheid en conditie te behouden of verbeteren en is voor iedereen aangeraden. Dit is zeker ook het geval bij personen met MS. Beweging zorgt er immers voor dat je spierverval of achteruitgang van de fysieke conditie kan beperken, hetgeen de ziekteprogressie kan verminderen en de levenskwaliteit zal bevorderen₁.

Doelgerichte beweging

Gestructureerde en geplande beweging in het kader van revalidatie heeft bij MS als doel de fysieke onafhankelijkheid, levenskwaliteit en sociale participatie te verbeteren van degene met MS. Oefentherapie en beweging speelt hierin een zeer belangrijke rol. Via gerichte beweging kunnen secundaire problemen, zoals de ontwikkeling van hart en vaatziekten, vermeden worden terwijl het dagdagelijkse functioneren verbetert. Bewegingstraining bij MS bestaat uit evenwichtstraining, wandeltraining en coördinatie in combinatie met (spier-)kracht- en uithoudingstraining.

Bewegen is veilig, ook bij MS

Tot ongeveer het jaar 2000 werd bewegen bij MS afgeraden. Men geloofde dat de toename in lichaamstemperatuur die optreedt bij bewegen, voor een verslechtering van symptomen en vermoeidheid zou zorgen. Verder werd er verondersteld dat een activatie van de zenuwbanen (die belast worden door ontstekingsreacties) door de beweging zou zorgen voor een sneller afsterven. Hierdoor werd personen met MS afgeraden te bewegen en fysieke activiteit tot een minimum te beperken. Na onderzoek werd echter duidelijk dat deze toename van symptomen en vermoeidheid slechts tijdelijk was. Het normaliseerde binnen dertig minuten na het staken van de fysieke activiteit, en leidde evenmin tot een snellere degeneratie van de zenuwbanen₂. Aangezien dit duidelijk maakte dat bewegen veilig was voor personen met MS, wordt dit nu meer en meer toegepast in hun revalidatie.

Wetenschappelijk onderzoek

Tijdens het laatste decennium zijn de positieve effecten van bewegen bij MS verder aangetoond via wetenschappelijk onderzoek. Zo verbetert revalidatie de wandelcapaciteit, vermoeidheid, depressie, evenwicht, denkvermogen en parameters van fysieke fitheid (inspanningscapaciteit en spierkracht)_3,4,5. Dit alles leidt tot een verbetering van de levenskwaliteit en de preventie of verbetering van secundaire problemen (zoals bijvoorbeeld cardiovasculaire aandoeningen).

Het type training/beweging waarmee je dit alles kunt bewerkstelligen, kan variëren van de klassieke laag-intense duurtraining tot een hoog-intense intervaltraining, die beide al fietsend of lopend kunnen worden uitgevoerd. Deze laatste hoog-intense vorm van trainen wordt reeds jaren in de (top)sportwereld gebruikt, maar toont sinds kort via wetenschappelijk onderzoek ook veelbelovende resultaten bij personen met MS₆. Echter dient er – net zoals in de sportwereld – wel op een correcte en gedoseerde manier te worden bewogen, om daarmee overbelasting te voorkomen en zo optimaal mogelijke trainingsresultaten te bekomen.

Effecten op het ziekteverloop

De volgende stap in het wetenschappelijk onderzoek naar bewegen bij MS zal bestaan uit het leren begrijpen van de mogelijke impact van beweging op het ziekteproces zelf. Zo is er nood aan onderzoek dat zich richt op het effect van beweging op immuuncellen, op de herstel bevorderende neurale factoren, alsmede op de hersenfunctie (via medische beeldvorming van de hersenen)₅.

Verder dienen we de huidige bewegingsprogramma’s verder te optimaliseren om zo goed mogelijke trainingsresultaten te verkrijgen. Er zijn bovendien strategieën nodig om de therapietrouw op lange termijn te verbeteren, en er moeten goede trainingsprogramma’s worden ontwikkeld, net als in de topsportwereld₇.

Conclusie

We kunnen dus concluderen dat beweging op verschillende aspecten van MS een positieve invloed heeft, gaande van vertraging van de ziekteprogressie tot het verbeteren van het alledaags functioneren, de levenskwaliteit, alsook de preventie van secundaire (waaronder bijvoorbeeld cardiovasculaire) aandoeningen.